Dalam pembentangan Belanjawan
2012 pada 7 Oktober 2011 lalu, Perdana Menteri merangkap Menteri Kewangan, Dato
Seri Najib Tun Abdul Razak mengumumkan Felda
Global Ventures Holdings Sdn. Bhd. (FGVHSB), syarikat milik penoh Federal Land Development Authority (FELDA) akan disenaraikan di Bursa Malaysia pada
pertengahan tahun 2012. Nampaknya, cadangan ini dibuat menggantikan cadangan
Tun Mahathir untuk menyenaraian Felda
Holdings Berhad lapan tahun lalu (2004) yang tidak jadi dibuat kerana
dibantah peneroka FELDA.
Kalau dahulu Felda Holdings
Berhad (FHB) dicadang disenaraikan tetapi kali ini syarikat yang memiliki 49%
saham dalam FHB, iaitu, FGVHSB dicadang disenaraikan. FGVHSB dikatakan sebuah
syarikat bertaraf global kerana memiliki operasi perniagaan di merata dunia.
Namun, hasil utamanya berpunca dari sektor perladangan di Malaysia.
Tujuan Penyenaraian
Tujuan penyenaraian ialah untuk
menjana modal dari sumber pasaran modal bagi mengembangkan perniagaan Felda
seperti membeli dan membangunkan tanah ladang di luar negeri, membangunkan
industri hiliran kelapa sawit dan getah, mengembangkan perniagaan Felda ke
sektor bukan komoditi dan mengantarabangsakan operasi perniagaan. Matlamatnya
ialah untuk menjana sekuarang-kurangnya 30% hasil dari industri hiliran. Anggaran awal menunjukkan penyenaraian mampu
menjana dana sebesar USD2 bilion (RM6 bilion).
Penyenaraian juga bertujuan
menarik pelabur asing untuk melabur dalam Bursa Malaysia sekali gus merancakkan
aktiviti dagangan. Pada masa ini pelabur luar dikatakan tidak memasuki Bursa
Malaysia secara aktif kerana kekurangan penyenaraian syarikat bertaraf
mega. Felda telah pun mengenalpasti
bakal calon pelabur yang dikategorikan sebagai “strategic partners” seperti
rakan kongsi niaga yang memilki “strong global presence” dari luar negeri dan
institusi kumpulan dana seperti KWSP,
KWAP, PNB dan kerajaan-kerajaan negeri di mana kawasan FELDA terletak yang
bakal melanggan saham FGVHSB.
Walaubagaimana pun, Koperasi Permodalan Felda (KPF) dikatakan
akan menjadi pemegang saham terbesar FGVHSB selepas penyenaraian itu tetapi
nisbah pemilikan tidak diberitahu.
Dengan penyenaraian, FGVHSB kelak
akan menjadi saham sektor perladangan nombor satu di Bursa Malaysia, malah di
dunia dengan ladang seluas 880,000 hektar dan pengeluaran CPO sebanyak 3 juta
metrik ton setahun. “Market
capitalization” dianggar akan mencecah RM70 bilion. Sime Darby yang kini
menduduk tempat pertama akan jatuh ke tempat kedua dan Golden Hope ketiga.
Saham FGVHSB bakal menjadi saham “blue chip.”
Penyenaraian juga bertujuan
membolehkan peneroka dan kakitangan FELDA yang memilki 51% saham dalam FHB
melalui Koperasi Permodalan Felda (KPF) mencairkan harta mereka yang nilainya
telah naik berganda-ganda.
Dengan penyenaraian, KPF boleh mencairkan sebahagian
daripada saham yang dimilikinya dan keuntungan modal (capital gain) yang dijana
bolehlah diagihkan kepada peneroka dan kakitangan Felda yang menjadi ahli
koperasi. KPF yang bermodal berbayar melebihi RM1 bilion dikatakan amat kaya
tunai dan membayar dividen yang relatif tinggi (dalam belasan peratus) kepada
ahlinya setiap tahun. PM menjanjikan
“durian runtuh” kepada mereka. Tetapi, durian runtuh ini hanya akan diperolehi
sekiranya KFP menjual saham yang dimiliki.
Penyenaraian FGVHSB dianggarkan
menjana USD2 bilion (RM6 bilion). Andainya kesemua jumlah ini
dibahagi-bahagikan kepada 112,635 peneroka FELDA, setiap orang peneroka akan
mendapat sekitar RM53,000. Kalau ia
dibahagi-bahagikan kepada 1.8 juta warga FELDA (termasuk ahli keluarga
peneroka), setiap orang akan mendapat sekitar RM3,000.
Dilaporkan bahawa FHB telah
melantik CIMB Investment Bank Berhad, Maybank Investment Bank dan Morgan
Stanley sebagai penasihat bersama bagi menguruskan penyenaraian FGVHSB di Bursa
Malaysia. Penasihat-penasihat ini akan menikmati fi yang lumayan.
Kedudukan FGVHSB dalam Kumpulan FELDA
Berdasarkan maklumat yang
dipaparkan di laman sesawang http://www.feldaholdings.com,
Koperasi Permodalan Felda dan Felda Global Ventures holdings Sdn. Bhd. adalah
pemilik Felda Holdings Berhad (FHB) pada nisbah 51:49. Minister of Finance Incorporated memiliki se
unit “saham emas” di dalam FHB.
Koperasi Permodalan Felda (KPF)
adalah sebuah koperasi yang ahlinya (pemegang saham) terdiri dari peneroka
FELDA dan kakiitangan FELDA, bermakna, ia adalah “investment arm” bagi peneroka
dan kakitangan Felda. Oleh itu, pemiliki majoriti FHB ialah peneroka FELDA sendiri dan kakitangan
FELDA walaupun tidak “direct” (iaitu, melalui pegangan saham dalam KPF). Felda
Global Ventures Holdings Sdn. Bhd. (FGVHSB) pula dimiliki sepenohnya oleh Federal Land Development Authority (FELDA),
sebuah agensi kerajaan Malaysia. FGVHSB
adalah “commercial entity” kepada FELDA.
Peneroka FELDA tidak mempunya
apa-apa saham dalam FGVHSB. Oleh itu, syarikat-syarikat yang dimiliki oleh
FGVHSB secara terus (bukan di bawah FHB) tidak ada kena mengena dengan peneroka
FELDA.
Seterusnya, laman sesawang
berkenaan mempaparkan bahawa FHB memiliki 56 buah syarikat (47 daripadanya
aktif) yang dikategorikan sebagai berikut: Anak syarikat milik terus (direct
subsidiaries) sebanyak 15 buah, anak syarikat milik secara tidak terus
(indirect subsidiaries) sebanyak 18 buah, syarikat bersekutu (Associated companies) sebanyak 16 buah, syarikat
usaha sama (joint ventures) sebanyak 2
buah dan syarikat pelaburan (investment companies) sebanyak 5 buah.
Oleh kerana KPF memilki 51% saham
dalam FHB, maka KPF ada hak ke atas setiap syarikat yang dimiliki FHB. Dalam
struktur organisasi FHB, di dapati kesemua syarikat-syarikat diletakkan di
bawah FHB bermakna KPF ada hakmilik ke atas anak-anak syarikat berkenaan.
Laman online “Business Times”
melaporkan bahawa selain daripada memilki FHB, FGVHSB adalah juga pemegang
saham terbesar dalam MSM Malaysia Holdings Berhad, pengilang gula yang terbesar
di Asia Tenggara. MSM Malaysia Holding
Berhad baru sahaja disenaraikan pada 28 Jun 2011. Didakwa, kejayaan
penyenaraian MSM mendorong penyenaraian FGVHSB. Harga IPO MSM ialah RM3.38 dan
pada hari pertama penyenaraian harga naik ke RM4.45 (+RM1.07) dan kini telah
menjadi lebih dua kali ganda.
Harus dingat bahawa KPF tidak ada
hak ke atas anak-anak syarikat milik terus FGVHSB kerana KPF tidak memiliki
sebarang saham dalam FGVHSB. Oleh itu, KPF tiada hak ke atas syarikat tersenarai
MSM. Kalau KPF hendak memiliki saham dalam MSM kenalah ia beli sendiri.
Penyenaraian MSM tidak boleh
disamakan dengan penyenaraian FGVHSB sebab MSM bukan milik KPF (“investment
arm” bagi peneroka Felda) sedangkan kesemua syarikat yang dimiliki FHB adalah
juga milik KPF.
Sementara itu, maklumat yang
dipaparkan di laman online Bloomberg-Businessweek nampaknya bercanggah dengan
maklumat yang dipaparkan dalam dalam http://www.feldaholdings.com,
iaitu, ia menunjukkan Felda Global Ventures Holdings Sdn. Bhd. (FGVHSB), yang
ditubuhkan dalam tahun 2007 sebagai sebuah syarikat pegangan pelaburan
(investment holding company), adalah sebuah anak syarikat kepada Felda Holdings
Berhad (FHB) sedangkan maklumat dalam laman sesawang FELDA menyatakan
sebaliknya, iaitu, FHB dimiliki oleh FGVHSB (49%). Laman online B-BW juga
melaporkan bahawa sebanyak 49% saham dalam FHB dimiliki pula oleh Felda Global
Group (FGG) dan FGG juga memiliki FGVHSB tetapi nisbahnya tidak dinyatakan.
Kalau kita merujuk kepada laman http://www.feldaholdings.com, kita dapati FGG ini tidak wujud di dalam
struktur organisasi FHB.
Dirasakan maklumat dalam http://www.feldaholdings.com adalah
sahih. Analisis yang dibuat di dalam
makalah ini berasaskan bahawa FGVHSB memiliki sebanyak 49% saham di dalam FHB. Oleh yang demikian.
menyenaraikan FGVHSB dibursa saham bererti, secara tidak langsung menyenaraikan
FHB, pemilik kepada ladang (kelapa sawit dan getah) yang terbesar di Malaysia
yang keluasannya melebihi 880,000 hektar yang mana seluas kira-kira 500,000
hektar adalah milik terus peneroka dan 380,000 hektar milik Felda Plantation
Sdn. Bhd. Sebenarnya, tanah seluas 380,000 ini juga adalah milik peneroka
kerana penerokalah, de facto, yang
memiliki Felda Plantation Sdn. Berhad.
Penyenaraian Pintu Belakang
Penyenaraian FGVHSB bererti
menyeraikan FHB secara “pintu belakang.” Apabila percobaan Tun Mahathir untuk
menyenaraikan FHB dalam tahun 2004 ditolak oleh peneroka FELDA kerana ia
bererti menjual tanah milik peneroka kepada pelabur bukan peneroka termasuk pelabur
luar negera, kini kerajaan UMNO-BN cuba sekali lagi untuk menjual tanah
peneroka FELDA.
Penyenaraian FGCHSV, jika berjaya
dilaksanakan kali ini, bererti mededahkan harta strategik – khasnya tanah -
milik peneroka FELDA kepada pelabur-pelabur bukan peneroka termasuk pelabur
asing. Ini bermakna menjual “angsa yang mengeluarkan telur emas” yang selama
ini menjadi sumber rezeki kepada peneroka FELDA kepada golongan kapitalis yang
tamak dan rakus yang memikirkan semata-mata hal keuntungan. Taukeh judi yang kaya tunai misalnya,
bila-bila masa sahaja boleh “mengepong” pasaran dan membeli sebahagian besar
saham FGVHSB menyebabkan kawalan ke atas tanah Felda terlepas kepada pelabur
yang kaya.
Tidak dinafikan penyenaraian
syarikat dibursa saham membawa pelbagai faedah kepada pemilik asal sesuatu
entiti perniagaan. Di antara manfaat penyenaraian termasuklah, pertama, mendapat akses kepada sumber
baru modal bagi membangun dan mengembangkan perniagaan dan kedua, membolehkan pemilik asal perniagaan mencairkan pelaburan
dengan mendapat keuntungan dan wang ini boleh dilaburkan dalam perniagaan yang
lain. Peneroka FELDA yang telah menunggu sekian lama tentulah akan menjual
saham mereka apabila harga saham naik berganda tanpa memikirkan bahawa menjual
saham bererti menjual tanah yang telah
mereka miliki sekian lama.
Keburukan dari penyenaraian
termasuklah, pertama, oleh kerana
saham sekarang dimiliki oleh ramai pemegang saham, pemilik asal akan kehilangan
kawalan ke atas perniagaan dengan kemungkinan pemilik asal akan kehilangan
semua hak milik di dalam perniagaan itu. Kedua,
pemegang saham yang bukan peneroka FELDA dan pelabur asing boleh menjadi
pemegang saham majoriti dalam FGVHSB lalu mengenepikan kepentingan peneroka
FELDA. Bila saham dijual, pemegang asalnya akan menikmati “capital gain” tetapi
selepas itu tiada lagi pendapatan dalam bentuk dividen.
Untuk menjamin kesinambungan
milik peneroka ke atas tanah yang telah mereka usahakan sejak berpuluh-puluh
tahun, maka tidak wajar FGVHSB yang memiliki FHB disenaraikan.
Kalau FELDA
ingin meneruskan penyenaraian berkenaan, maka hendaklah dikeluarkan tanah
seluas 880,000 hektar itu (termasuk Felda Plantation Sdn. Bhd.) dari FHB dan diletakkan di bawah satu entiti
lain, misalnya diletakkan terus di bawah KPF yang 100% dimiliki peneroka dan
kakitangan FELDA. Ini menjamin harta strategik ini akan terus berada di tangan
peneroka. Anak-anak syarikat berdaya maju yang lain boleh disenaraikan dan ini
sudah cukup untuk menjana keuntungan modal yang lumayan kepada FELDA dan warga
FELDA keseluruhannya. Kalau setiap tahun sebuah syarikat yang aktif itu
disenaraikan, ia akan mengambil masa selamat 47 tahun untuk menyenaraiakna
semua anak syarikat itu.
Kenapa tanah yang seluas 880,000
hektar itu mahu dijual?
Subang Jaya
Jumaat, 11 November 2011
Felda